grondstof

Of je het nu vanuit milieu-, sociaal of economisch oogpunt bekijkt, kurk is een van de meest veelzijdige materialen ter wereld en bovendien 100% natuurlijk, herbruikbaar en recycleerbaar.

Kurk is de schors van de kurkeik (Quercus suber L). Licht, ondoordringbaar voor vloeistoffen en gassen, elastisch en samendrukbaar, brandvertragend en zeer slijtvast. Dit zijn slechts enkele van de kenmerken van dit juweel uit de natuur.
Kurk is een grondstof als geen ander vanwege zijn unieke samenstelling, bescheiden maar vol potentie.

Suberin

bestanddeel van de celwanden, verantwoordelijk voor de elasticiteit van de kurk

Lignine

Isolerende verbinding

Polysacchariden

Onderdelen van de celwanden die de textuur van de kurk helpen bepalen

Tannines

Polyfenolische verbindingen verantwoordelijk voor de kleur

Seroïden

Hydrofobe verbindingen die de ondoordringbaarheid van de kurk garanderen.

Sleuteleigenschappen

Geluidsisolatie

Kurk heeft een lage geleidbaarheid voor geluid en trillingen. Dit komt omdat de gasvormige componenten in kurk zijn opgesloten in kleine ondoordringbare compartimenten, van elkaar geïsoleerd door een vochtbestendige stof.

Thermische isolatie

De lucht in de cellen maakt het een uitstekende isolator, wat leidt tot een zeer laag warmtegeleidingsvermogen bij een breed temperatuurbereik.

Elasticiteit en samendrukbaarheid

Het is de enige vaste stof die, wanneer men de ene kant comprimeert, de andere kant niet in volume toeneemt. Als gevolg van zijn elasticiteit kan hij zich bijvoorbeeld aanpassen aan variaties in temperatuur en druk zonder veranderingen te ondergaan.

Hypoallergeen

Het helpt beschermen tegen allergieën en vormt geen risico voor astmapatiënten omdat het geen stof absorbeert.

Ondoordringbaar voor vloeistoffen en gassen

De samenstelling van suberine en ceroïden maken kurk praktisch ondoordringbaar voor vloeistoffen en gassen. Door zijn weerstand tegen vocht kan het verouderen zonder te verslechten.

Brandweerstand en hoge temperaturen

Het brandt vlamloos en geeft bij verbranding geen giftige gassen af, waardoor het een natuurlijke brandvertrager is.

Mythes en feiten

Waarom is kurk de kampioen van veerkracht?

Kurk kan tot de helft worden gecomprimeerd zonder zijn flexibiliteit te verliezen. Daarna neemt het zijn oorspronkelijke vorm weer aan. Dit komt door het buitengewone "elastische geheugen".

Verschilt de kwaliteit van kurk van land tot land?

Niet noodzakelijk. Het Quercus suber L genoom is hetzelfde, daarom zijn er geen significante verschillen naar herkomst. Er zijn echter individuele verschillen van boom tot boom.

Kan kurk worden gebruikt om energie op te wekken?

Ja. Bij Corticeira Amorim wordt in meer dan 60% van de energiebehoefte voorzien door kurkstof (biomassa) te gebruiken, een CO₂-neutrale energiebron.

Vanwege de lichtheid en het akoestische en thermische isolatievermogen van kurk wordt het ook gebruikt in windturbines.

Is kurk goed voor je gezondheid?

Ja. Uit onderzoek van de Universiteit van Porto blijkt dat kurk antioxiderende en antikankerverwekkende eigenschappen heeft. De Universiteit van Bordeaux II ontdekte ook dat kurkstoppen die gezondheidsbevorderende eigenschappen aan de wijn doorgeven. Bovendien draagt kurk, wanneer het op vloeren en in schoenen wordt aangebracht, bij tot een betere houding en minder lichamelijke inspanning.

Kurk is de optie van architecten die de Pritzker-prijs hebben gewonnen

Kurk is de optie van enkele van de meest gerenommeerde hedendaagse architecten ter wereld. Bijvoorbeeld onder degenen die zijn bekroond met de Pritzker-prijs, beschouwd als de Nobelprijs voor architectuur, hebben verschillende architecten al kurk gekozen voor hun projecten. Dat is het geval bij Eduardo Souto Moura en Siza Vieira (bijvoorbeeld in het gezamenlijke project voor het Portugese paviljoen op de Expo Hannover 2000) en het team Jacques Herzog en Pierre de Meuron (Serpentine Gallery Pavilion 2012).

Wist je dat kurk wordt gebruikt in speciale effecten in de bioscoop?

Dankzij zijn lichtheid worden kurkkorrels gebruikt in scènes met speciale effecten om explosies te simuleren. Deze techniek werd gebruikt in films als Total Recall, met de acteur Colin Farrell en Gangster Squad, met Sean Penn, Mission Impossible, met Tom Cruise en, meer recentelijk, Tomb Raider. Op zijn beurt werd geëxpandeerde gereglementeerde kurk gebruikt in Ghostbusters om puin te simuleren dat uit gebouwen viel, in Volcano en in Dante's Peak om vulkanische rotsen te recreëren. Als algemene regel geldt dat in films waarin kogels worden getoond die iets raken, de deeltjes die na inslag worden geprojecteerd, van kurk zijn gemaakt.